Stari grad OSTROŽAC
prof. Sedine Mujezinović
Tvrđava Ostrožac je dvorac koje se nalazi u naselju Ostrožac, općina Cazin. Smještena je na dominantnom uzvišenju iznad lijeve obale rijeke Une i istoimenog naselja.
Datira iz XVI stoljeća kada su Osmanlije osnovale osmanlijsku pokrajinu Bosnu. Mali dodatak je urađen u dvorac između 1900. i 1906. godine za nepotvrđene članove habsburške porodice.
Tvrđava je nepravilnog kružnog oblika sa kapikulom i kružnom branič-kulom uz koji se nalazi bunar. Prvi spomen tvrđave je iz 1286. godine, a čitav ovaj kompleks Starog grada Ostrožca zidan je tokom četiri perioda. Izdužen oblik utvrde, prateći teren, postao je posve nepravilan. Dužina utvrđenja iznosi oko 185 metara, a širina varira od 30 do 80 metara. Tvrđava se sastoji od srednjovjekovne utvrde, utvrde iz Osmanskog perioda, dvorca Lothara von Berksa i zbirke skulptura koja se nalazi u prirodnom okruženju Starog grada. Koliko je utvrđenje pažljivo i mudro konstruisano, dovoljno govori podatak da je tokom perioda kada je njim upravljao general Ivan Lenković sa svojih 40 vojnika, Osmanlijama trebalo preko gotovo sto godina da ga osvoje.
Tokom njegove bogate istorije, bio je sjedište brojnih knezova, aga, begova, krajiških kapetana, pa čak i grofova, a svako od njih je ostavio svoj trag i pečat na ovom nevjerovatnom mjestu.
Osmanlije su bezuspješno Ostrožac opsjedali 1538. i 1543. godine. Nešto kasnije, tačnije 1577. godine, utvrdu zauzima Ferhat-paša Sokolović, da bi je iste godine vratio general Khevenhüller. Dvije godine kasnije, tačnije 1579., tvrđava i definitivno prelazi u osmanske ruke, nakon čega nastupa višestoljetno upravljanje Ostrošcem i tvrđavom od strane Osmanlija.
Od 8. novembra 2013. tvrđava Ostrožac nalazi se na listi nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine.